SOSYAL ANKSİYETE (FOBİ) BOZUKLUĞU NEDİR?
Sosyal fobi toplumda en sık rastlanan psikiyatrik bozukluklardan biridir. Toplumda görülme sıklığı % 3-4 civarındadır. Tanı almayacak ama sosyal fobik özellikler taşıyanların oranı ise neredeyse %20 ler civarında. Yapılan çalışmalar kadınlarda erkekle oranla daha sık görüldüğü yönünde. Belirtilerin başlangıç dönemi tipik olarak 15-20 yaşları arasında olsa da, “kendimi bildim bileli böyleyim” diyenlerin sayısı hiç de az değildir.
Sosyal fobi en kısa tanımıyla, başkaları tarafından gözlenme ihtimalinin bulunduğu ortamlarda bireyin olağandan fazla kaygı/korku yaşamasıdır. Sosyal fobisi olan kişiler sosyal ortamlarda gülünç ya da utanç duruma düşmekten endişe duyarlar. Kişiler bu gibi ortam ya da durumlarda kaldıklarında duydukları korku/kaygıya eşlik eden bir takım bedensel belirtiler hissederler. Bunlardan en çok yaşananlar arasında çarpıntı, titreme, terleme karında huzursuzluk hissi ve ağız kuruluğu sayılabilir. Kişiler bu kaygı belirtilerinin dışarıdan fark edileceğinden ve fark edilirse rezil olabileceklerinden endişe duyarak bu tür kaygı uyandırıcı ortamlardan ya kaçınırlar ya da işlevsel olmayan birtakım telafi yollarına giderler (uygunsuz ilaç alımı, alkol, madde kullanımı). Çoğu zaman ise mecbur kaldıklarında bir takım güvenlik davranışı sergilerler. Örneğin bir davete gittikleri zaman insanlarla göz göze gelmemeye çalışabilirler. Genellikle kendilerine kıyıda köşede bir yer bulup ellerindeki telefonla uğraşırlar. Işlevsel olmayan bu tür telafi stratejileri sosyal fobinin sürmesindeki en önemli mekanizmalar haline gelir. Sosyal fobik kişiler bu alanların hemen hepsinde zorluk yaşayabileceği gibi bir ya da birkaçında da yaşayabilir. Belirtilerin yaygın olması kişinin iş, aile, sosyal ve özel hayatını oldukça etkileyebilmektedir. Yapılan araştırmalar sosyal fobik kişilerin olmayanlara göre okul başarılarının daha düşük olduğu, potansiyellerinin altında işlerde çalıştıkları, evlenme oranlarının düşük; evlenmiş olanlarda da boşanma oranlarının yüksek olduğu yönündedir.
RANDEVU ALMAK İSTİYORUM
Medaim Yanık tıp doktoru ve psikiyatrist. Ceren Acartürk, Feyzullah Gürdaş, Hümeyra Ergül, Kadriye Slocum İnce, H. Sevde Eskici, Taliye Akyıldız ve Hatice Kübra Işıldar ise psikologlarımız.
Error: Contact form not found.